Componist Wilfried Westerlinck (geb. Leuven, 1945) vond dat er te weinig gebeurde voor Vlaamse muziek en wilde met het organiseren van de eerste editie van Klankdomein in 2022 aantonen dat het ook anders kan. Intussen kondigt de derde editie zich al aan. We hadden een gesprek met de organisator over zijn bezieling. Klankdomein 2024 in een notendop.
De eerste dag staat in het teken van de piano. Een bewuste keuze?
Wel ja, je kan het zo stellen. Bij het doorlopend struinen in het werk van de meest diverse Vlaamse componisten, ben ik toch wel tot de vaststelling gekomen dat er heel wat pianomuziek in ons landje geschreven werd dat te weinig aan bod komt op de reguliere concertpodia. Maar tevens is mij de laatste jaren opgevallen dat er ook heel wat jonge briljante pianisten afgestudeerd zijn aan onze Conservatoria. Ook zij zoeken naar een publiek en mogelijkheden om op te treden. Dikwijls zijn zij al masterclasses gaan volgen bij gerenommeerde pianisten in het buitenland of hebben bv. een pianostage zoals het Pianolab van Liebrecht van Beckevoort ‘ achter de rug. Wat ik wil doen is deze twee bij elkaar brengen, en de jonge pianisten in contact brengen met onze Vlaamse pianomuziek. Dat is misschien niet zo flashy en uitdagend als Beethoven of Rachmaninof, maar het lijkt me toch de moeite om hen te laten kennis maken met composities die in hun opleiding spijtig genoeg niet aan bod komen. Ik denk dan hier aan onze romantische pianovirtuoos/componisten als Arthur De Greef of Edgar Tinel, maar ook aan Frank Nuyts die ondertussen al meer dan 20 pianosonates schreef…
Aan drie aanstormende talentvolle pianisten vroeg ik een klein recital van een 20-tal minuten met drie werken, waarbij er ook wat bij zou zijn van een nog actief werkend componist. Zo speelt Wouter Valvekens een werk van Jeroen D’hoe, dat hij schreef als opgelegd werk voor de Elisabethwedstrijd. Babette Craens greep naar een werk van haar vader Alain Craens, dat zij hier voor de eerste maal in zijn definitieve vorm zal spelen en Brecht Valckenaers vond het een uitgelezen gelegenheid om een werk van zichzelf te kunnen presenteren. Daarnaast zijn er een aantal werken die toch een zekere bekendheid hebben, zoals de Fantasiestukken van Edgar Tinel en pianomuziek van Mortelmans, Benoit en Marinus De Jong. Vrijdagavond 18 oktober zit dus vol afwisseling en beluisteren we de nieuwste generatie die volop aan het timmeren zijn aan hun loopbaan. Inhoudelijk geeft het een groot panoramisch overzicht van de pianomuziek tussen Benoit en Valckenaers. Deze combinatie alleen al maakt dit concert uniek !
Maar ook het concert van zaterdag in het auditorium van Mortsel zit er pianomuziek. En daar ben ik vooral blij dat we hier een werk van Mieke Van Haute zullen boven de doopvont houden. We gaven aan haar de opdracht om een werk te schijven voor het pianoduo Izumi. Verder is er die avond nog pianomuziek van Georges Lonque en Frank Nuyts gebracht door Véronique Vanhoucke.
We zien op het programma ook weer een heel aantal hedendaagse componisten. Hoe belangrijk is het dat ook hun (nieuwe) werk een podium krijgt?
Een festival van Vlaamse muziek beperken tot de gangbare romantische periode zou al te gek zijn, en de naam Festival niet verdienen. Die gevoeligheid is natuurlijk terug te brengen tot het feit dat ikzelf componist ben, en doorlopend ondervind hoe moeilijk het is om eigen werk uitgevoerd te krijgen. Dat geldt evenzeer voor vele collega’s van mij. Ik moet natuurlijk een selectie maken, en die doe ik op basis van de ensembles die ik om medewerking vraag, en de beoogde afwisseling in elk programma. Dit festival heeft niet de bedoeling om enkel hedendaagse muziek muziek te brengen. Ik streef vooral een goede mix na, en daar hoort uiteraard een flinke brok muziek bij van componisten die nu nog leven en werken. De verhouding is dit jaar fifty-fifty. De oudste is ongetwijfeld Frits Celis, een icoon in onze muziekwereld. Hij heeft zich vele jaren in gezet om Vlaamse opera’ te brengen van De Boeck, Devreese, Marinus De Jong, Vic Legley, Louis de Meester. Een gewoonte die nu totaal uitgegomd werd. Van hem brengen we een kort werkje dat hij schreef voor het kwartet van Lola Bobesco. Maar daarnaast kan u kennis maken met werk van Johan Sluys, George De Decker, Stéphane Vande Ginste en Alain Craens; Heel wat composities mogen gehoord worden: die verdienen een podium, en daarvoor staat Klankdomein.
Tussen de uitvoerders staan opvallend veel jonge namen. Kunnen we zeggen dat het repertoire wel degelijk interesse oproept bij de jongere generatie muzikanten?
Neen, dat mag ik nu ook weeral niet zeggen. Maar het is wel een feit dat de jongere generatie musici wel openstaat om dingen te ontdekken, die ze dikwijls in hun opleiding niet meegekregen hebben, en dat om welke reden dan ook. Het valt me op dat jonge musici hun repertoire duidelijk willen uitbreiden om daarmee dan hun concerten anders en diepgaander mee te stofferen. Ook is het natuurlijk dat jonge musici permanent op zoek zijn naar concertmogelijkheden. Daar biedt Klankdomein hun dan een mogelijkheid om op te treden met als focus het betere werk van de Vlaamse componist voor het voetlicht te brengen. Zo gezien, is het een win-win situatie voor uitvoeder, componist en het nieuwsgierige publiek !
Koester je de hoop dat Klankdomein meer bewustwording rond repertoire van bij ons zal brengen.
Laat me zo realistisch mogelijk zijn. Ik denk dat het tenslotte maar een druppel zal zijn in die zee van het concertleven die ons dagelijks overspoeld. Ik heb ook niet de pretentie dat we in Klankdomein nieuwe meesterwerken van onze componisten zullen ontdekken. Veelal heeft de tijd wel degelijk zijn werk gedaan. Maar dat wil niet zeggen dat we componisten als Edgar Tinel of Georges Lonque met hun pianomuziek zo maar blijvend mogen negeren. Hier en daar hebben zij wel degelijk mooie en waardevolle muziek geschreven. En dan lijkt het me de moeite om daar toch terug aandacht voor te vragen. Ik wil hier even wijzen op de Suite voor 3 fagotten van Jef Van Hoof. In elk van onze conservatoria vinden we een behoorlijke fagotklas. Wel het is van in de jaren van de vorige eeuw dat ik het werk nog gehoord heb. Juist, het is geen meesterwerk, maar het is een aardig, vlot geschreven en aangenaam werkje dat zijn plaats verdient in het fagotwereldje. En met deze kleine prikjes wil ik misschien wel degelijk wat meer respect en bewustwording trachten af te dwingen voor onze componisten.
Ik zou zeggen: kom luisteren naar al deze kleine verborgen parels die samengebracht worden op dit festival : 3 dagen vol ontdekkingen. Het zal u een bredere kijk geven op het werk van vele van onze componisten generaties – en dat voor een prikje !
Agenda en info tickets: http://www.klankdomein.be
Archief klankdomein op Cultuurpakt: https://www.cultuurpakt.be/?s=klankdomein
Agenda:
Programma Antwerpen
Cultuurruimte Beaujean
Frankrijklei 115 te 2000 Antwerpen
Concert vrijdag 18 oktober 2024 20u
Presentatie: Fred Brouwers
Voor het openingsconcert in de prachtige ruimte van Beaujean te Antwerpen kozen we voor drie van onze meest beloftevolle jonge pianisten, die ieder een recital spelen van 20 minuten, dat ze zelf zullen inleiden. Kom luisteren naar het ontluikend talent van Wouter Valvekens, Babette Craens en Brecht Valckenaers in een bloemlezing van de beste Vlaamse pianomuziek.
Programma Mortsel
Auditorium van de Muziekacademie van Mortsel
Eggestraat 13 te 2640 Mortsel
Concert zaterdag 19 oktober 2024 – 20u
Presentatie: Fred Brouwers
In Mortsel zet de muziek van James Ensor de toon waarvoor we een beroep doen op het pianoduo Izumi-Chernova, dat ook de creatie zal brengen van een werk van Mieke Van Haute. Veder kan u genieten van een suite van Jef Van Hoof en een opgewekte fluitsonate van Stéphane vande Ginste. Ook de muziek van Georges Lonque en enfant terrible Frank Nuyts mogen we u niet onthouden, net zomin als een zalvende lezing van de door velen geliefde dichter-auteur Bart Stouten.
Programma Hoboken
Kasteel Sorghvliedt Hoboken
Marneflaan 3 te 2660 Antwerpen
Concert zondag 20 oktober 2024 – 15u
Presentatie: Fred Brouwers
Tijdens het slotconcert in het Kasteel Sorghvliedt van Hoboken komen zeven erg diverse werken aan bod. Laten we eerst hulde brengen aan de nestor van de Vlaamse muziek Frits Celis, gevolgd door een reeks studies voor blokfluit van Stefaan Van Heertum. Het romantische Adagio van Ryelandt en de expressionistische muziek van Baeyens vormen samen met de uiteenzetting door professor Eric Kerckhofs rond het effecten van muziekbeluistering de middenmoot van dit slotevenement. Met ‘Winter in Winter’ voor harp en ‘live electronics’ maken we kennis met de muziek van schilder- componist Georges De Decker. Johan Sluys schreef in 2004 Ciaccona voor cello solo dat magistraal zal uitgevoerd worden door Mikko Pablo. Het orgelpunt op dit Festival werd toebedeeld aan het Amôn kwartet met het derde strijkkwartet van Wilfried Westerlinck, dat in 1994 in première ging op het festival I Fiamminghi in Campo.